Το Τμήμα Εργασίας είναι ένα από τα κυριότερα Τμήματα του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Πρόδρομος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ήταν το «Τμήμα Εργασίας», που ιδρύθηκε από την Αποικιοκρατική Κυβέρνηση το 1941, στα πλαίσια μιας προοδευτικής εργασιακής πολιτικής που εφαρμόστηκε στην Κύπρο στα πρώτα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Κατά την τετραετία 1941-1944 το τότε Τμήμα Εργασίας προώθησε την πρώτη αξιόλογη σειρά νομοθεσιών για την προστασία του εργαζόμενου και τη ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Μεταξύ άλλων θεσπίστηκαν νομοθεσίες για την προστασία των παιδιών, την αποζημίωση του εργαζομένου, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και την επίλυση εργατικών διαφορών, τους κατώτατους μισθούς, τις ώρες εργασίας στα καταστήματα, και τις συνθήκες εργασίας στα ξενοδοχεία.
Το 1945 το Tμήμα ίδρυσε Επαρχιακά Γραφεία Εργασίας, που ασχολούνταν κυρίως με εξεύρεση απασχόλησης σε άτομα και συμπλήρωση κενών θέσεων εργασίας σε επιχειρήσεις.