Στην μελέτη έλαβαν μέρος εργοδοτούμενοι σε εταιρείες και οργανισμούς που ασχολούνται στον τομέα των κατασκευών και εξόρυξης. Η μελέτη περιελάμβανε 53 εργοδοτούμενους και αυτοεργοδοτούμενους στην Κύπρο. Μεταξύ άλλων, η μελέτη ασχολήθηκε με την επαγγελματική έκθεση σε κραδασμούς ολόκληρου του σώματος και την κατάσταση της υγείας των χειριστών μηχανημάτων. Η μελέτη έγινε υπό την επίβλεψη του Αναπληρωτή Καθηγητή Δρ Ανδρέα Κυπριανού με τη συνεργασία του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας και του Πανεπιστημίου Κύπρου. Αριθμός κατασκευαστικών εταιρειών και εταιρειών εξόρυξης συμμετείχαν εθελοντικά στην έρευνα. Η καταγραφή της επαγγελματικής έκθεσης πραγματοποιήθηκε με μετρήσεις στο χώρο εργασίας, η επίδραση στην υγεία / ευημερία των χειριστών εκτιμήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίου, ενώ για ερευνητικούς σκοπούς έγιναν εξειδικευμένες μετρήσεις σε εργαστήρια του Πανεπιστημίου Κύπρου. Η μελέτη επικεντρώθηκε στους χειριστές και δεν ασχολήθηκε με τον τύπο των μηχανημάτων, για τα οποία υπάρχουν ήδη αρκετές άλλες μελέτες τόσο από ερευνητικούς οργανισμούς όσο και από τους ίδιους τους κατασκευαστές μηχανημάτων.
Οι μετρήσεις στο πεδίο πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με το πρότυπο ISO 2631-1 με εξοπλισμό που παραχώρησε το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας. Η επαγγελματική έκθεση αφορούσε την οκτάωρη έκθεση των χειριστών σε κραδασμούς ολόκληρου του σώματος. Η συντριπτική πλειοψηφία των χειριστών που συμμετείχαν ήταν Κύπριοι. Τα όρια με τα οποία έγινε η σύγκριση είναι αυτά που καθορίζονται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2002/44/ΕΚ, με την οποία η Κύπρος έχει εναρμονιστεί πλήρως. Οι μετρήσεις περιλάμβαναν τοποθέτηση επιταχυνσιομέτρων στα καθίσματα των χειριστών και ανάλυση του σήματος με εξειδικευμένο λογισμικό.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, στο 51% των περιπτώσεων παρατηρήθηκαν υπερβάσεις των ελάχιστων ορίων (όριο ανάληψης δράσης που καθορίζεται στην Οδηγία) ενώ στο 13% των περιπτώσεων διαπιστώθηκε ιδιαίτερα υψηλή τιμή αιχμής. Αυτά τα αποτελέσματα σημαίνουν ότι περισσότεροι από τους μισούς χειριστές εκτίθενται σε επίπεδα κραδασμών, για τα οποία ο εργοδότης τους οφείλει να λαμβάνει μέτρα που σχετίζονται με:
(α) την παρακολούθηση της υγείας των χειριστών σε σχέση με την επίδραση από τους κραδασμούς,
(β) την εκτίμηση των κινδύνων που προκύπτουν από την έκθεση σε κραδασμούς και την εκπόνηση προγράμματος για τον έλεγχο και περιορισμό των επιπτώσεων στην υγεία των χειριστών που μπορεί να επιτευχθεί είτε με λήψη τεχνικών μέτρων (π.χ. αντικατάσταση των μηχανημάτων, βελτιστοποίηση καθισμάτων, βελτιστοποίηση οδών του εργοταξίου / λατομείου κ.ά.) είτε με τη λήψη οργανωτικών μέτρων που αφορούν την κατανομή της εργασίας, όπου βέβαια αυτό είναι εφικτό.
Επίσης, οι εργοδότες οφείλουν να παρακολουθούν την εξέλιξη της τεχνολογίας και να επιλέγουν εκείνα τα μηχανήματα που εκθέτουν τους χειριστές σε χαμηλά επίπεδα κραδασμών. Αυτή η πληροφορία περιέχεται στο εγχειρίδιο χρήσης σε μηχανήματα με σήμανση CE από το έτος 2000 και μετά.
Στα ενθαρρυντικά πάντως συμπεράσματα της μελέτης περιλαμβάνεται και το γεγονός ότι δεν εντοπίστηκε χειριστής που να εκτίθεται σε επίπεδα κραδασμών υψηλότερα του ανώτερου ορίου (1,15 m/s
2), το οποίο θα σήμαινε την αναγκαιότητα της άμεσης λήψης μέτρων για μείωση των κραδασμών, όπως π.χ. διακοπή της εργασίας.
Σε ότι αφορά την επίδραση στην υγεία / ευημερία των χειριστών, αυτή εκτιμήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίων. Η ανάλυση των απαντήσεων στα ερωτηματολόγια κατέδειξε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία. Από τις απαντήσεις διαφάνηκε ότι οι περισσότεροι χειριστές χρησιμοποιούν ιδιαίτερα τακτικά τα προσωπικά τους οχήματα εκτός ωραρίου εργασίας και γενικότερα δεν ασκούνται ιδιαίτερα. Οι χειριστές μηχανημάτων είναι πρόσωπα με ιδιαίτερη εμπειρία (14 έτη κατά μέσο όρο) και ο χειρισμός γίνεται κυρίως σε κακής ποιότητας οδόστρωμα. Τα περισσότερα μηχανήματα διαθέτουν μηχανική ανάρτηση (παλαιού τύπου) ενώ μόνο 33% διαθέτουν καθίσματα με αναρτήσεις αέρα ή υδραυλικές αναρτήσεις (σύγχρονου τύπου) για απόσβεση των κραδασμών. Θετικό γεγονός αποτελεί ότι το 98% των καθισμάτων είναι ρυθμιζόμενα, όμως οι περισσότεροι χειριστές δεν έχουν λάβει οδηγίες για το πώς να ρυθμίζουν το κάθισμα. Οι χειριστές σε γενικές γραμμές δεν επιβαρύνονται με άλλες χειρονακτικής φύσης εργασίες, η στάση που λαμβάνουν κατά την εργασία τους δεν ελλοχεύει εργονομικούς κινδύνους και αρκετοί χειριστές είχαν βιώσει σωματική καταπόνηση στην προηγούμενη (ες) εργασίες τους.
Το πιο ανησυχητικό εύρημα που προέκυψε από τα ερωτηματολόγια είναι το γεγονός ότι οι μισοί χειριστές (50%) είχαν σημαντικές ενοχλήσεις κατά το τελευταίο έτος στη μέση, 15% στον αυχένα και 17% στους ώμους. Οι πιο πάνω ενοχλήσεις συνοδεύονταν από επαναλαμβανόμενα συνήθως επεισόδια ενοχλήσεων και από επίσκεψη σε γιατρό. Οι πιο πάνω ενοχλήσεις επηρεάζουν την εργασία και κοινωνική ζωή των χειριστών.
Σαν συμπέρασμα αυτής της πρώτης σημαντικού μεγέθους έρευνας επαγγελματικής έκθεσης σε κραδασμούς ολόκληρου του σώματος στην Κύπρο, προκύπτει ότι παρόλο που οι χειριστές δεν εκτίθενται σε επίπεδα κραδασμών που να θεωρούνται άμεσα επικίνδυνα για την υγεία τους, εκτίθενται ωστόσο σε κραδασμούς οι οποίοι μακροχρόνια μπορούν να τους δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα.
Περισσότερες λεπτομέρειες είναι διαθέσιμες στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου στον πιο κάτω
σύνδεσμο ως μέρος της Διδακτορικής Διατριβής του Λειτουργού Επιθεώρησης Εργασίας Δρ Αθανάσιου Βαζούρα.
https://lekythos.library.ucy.ac.cy/handle/10797/14213