 |
Ο Θεσμός της Προαγωγής της Υγείας στον Εργασιακό Χώρο
Στον 21ο αιώνα ο κόσμος της εργασίας αντιμετωπίζει σημαντικές αλλαγές και προκλήσεις. Τα φαινόμενα της παγκοσμιοποίησης, της ανεργίας, της αυξανόμενης χρήσης της τεχνολογίας, των αλλαγών στον τρόπο εργασίας (βάρδιες, τηλεργασία, ωράρια εργασίας), της γήρανσης του ανθρώπινου δυναμικού, του αυξανόμενου αριθμού των εργαζόμενων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, απαιτούν από κάθε επιχείρηση την υιοθέτηση και εφαρμογή πολιτικής για την υγεία στην εργασία.
Οι καθιερωμένες δραστηριότητες στον τομέα της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας στην εργασία έχουν βελτιώσει την υγεία των εργαζομένων με την μείωση των εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών αλλά από μόνες τους φαίνεται να μην επαρκούν για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα πιο πάνω ζητήματα. Απαιτείται η υιοθέτηση υγιεινών τρόπων ζωής και υγιεινής συμπεριφοράς μέσα από δραστηριότητες και πρακτικές που προάγουν την υγεία στην εργασία, βελτιώνουν την ευεξία των εργαζομένων συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στη μείωση του κόστους των επαγγελματικών ασθενειών και στην αύξηση της παραγωγικότητας.
Η προαγωγή της υγείας στον εργασιακό χώρο αποτελεί ένα καινούργιο θεσμό, ο οποίος τα τελευταία χρόνια καθιερώθηκε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αποσκοπεί στη βελτίωση της υγείας των εργοδοτουμένων και βασίζεται σε συντονισμένες ενέργειες εργοδοτών, εργαζομένων και της κοινωνίας γενικότερα. Ο θεσμός αυτός στοχεύει στη βελτίωση της οργάνωσης και του περιβάλλοντος εργασίας, στην ενεργό συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και στην ανάπτυξη κουλτούρας και ανθρώπινου δυναμικού. Όπως έχει επιβεβαιωθεί και στην πράξη η προαγωγή της υγείας στον εργασιακό χώρο, αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα σημαντικό εργαλείο για βελτίωση της εργασιακής ευεξίας και ποιότητας ζωής, τόσο εντός του εργασιακού χώρου, αλλά και στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, γενικότερα.
Σύμφωνα με τη διακήρυξη του Λουξεμβούργου σχετικά με την Προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η προαγωγή της Υγείας στους Χώρους Εργασίας (WHP) είναι μια συντονισμένη προσπάθεια των εργοδοτών των εργαζομένων και της Κοινωνίας με στόχο τη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας των ανθρώπων στους χώρους εργασίας.
Αυτό επιτυγχάνεται με:
- τη βελτίωση της οργάνωσης της εργασίας και του περιβάλλοντος
- την προσπάθεια της ενεργούς συμμετοχής και
- την ενθάρρυνση της εξέλιξης του εργαζόμενου
Ο εργασιακός χώρος επιδέχεται τα τελευταία χρόνια συνεχείς αλλαγές. Η αύξηση της χρήσης της τεχνολογίας και όλων των συντελεστών παραγωγής, η εισαγωγή νέων πληροφοριών και τεχνογνωσίας στον εργασιακό χώρο, οι δημογραφικές αλλαγές (γήρανση) του εργατικού δυναμικού, η αύξηση της πίεσης και του ρυθμού εργασίας, οι αποκοπές στο εργατικό δυναμικό κά, αποτελούν παράγοντες που μπορεί να επιφέρουν δυσάρεστες επιπτώσεις τόσο στη σωματική αλλά και ψυχική υγεία των εργαζομένων. Γι’ αυτό το λόγο είναι αναγκαία η εισαγωγή νέων μεθόδων πρακτικής στον εργασιακό χώρο που να βελτιώνουν την υγεία και να διασφαλίζουν την ποιότητα ζωής των εργοδοτουμένων.
Αναλυτικότερα η προαγωγή της υγείας στον εργασιακό χώρο στοχεύει στην υιοθέτηση στρατηγικών και μεθόδων καλής πρακτικής που προσεγγίζουν διάφορες παραμέτρους της εργασιακής ζωής, όπως π.χ, η φυσική άσκηση, το κάπνισμα, η διατροφή, η κατανάλωση ποτού, η διαχείριση του στρες και η ψυχική υγεία στον εργασιακό χώρο. Παράλληλα στοχεύει στη ανάπτυξη μεθόδων διαχείρισης των μέτρων προαγωγής της υγείας στον εργασιακό χώρο, καθώς και στην ανάπτυξη κουλτούρας και συνείδησης του ανθρώπινου δυναμικού.
Η εφαρμογή του θεσμού αυτού αναμένεται να είναι επικερδής, όχι μόνο για τους εργαζόμενους αλλά και για την ίδια την επιχείρηση, αφού υγιείς εργαζόμενοι σε ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον, αυξάνουν την παραγωγή, αυξάνουν το κέρδος της επιχείρησης, βελτιώνουν την εικόνα αυτής και καθιστούν τη επιχείρηση πιο ανταγωνιστική. Η συστηματική εφαρμογή μέτρων προαγωγής της υγείας στους εργασιακούς χώρους, ελαττώνει τις απουσίες των εργαζομένων από την εργασία και μειώνει τα οικονομικό κόστος που δαπανάται για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και αποκατάσταση, ενώ παράλληλα συνεισφέρει και στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης αφού μειώνει το κόστος που δαπανάται για συντάξεις αναπηρίας και επιδομάτων σωματικής βλάβης για ασθένειες που σχετίζονται με την εργασία.
Τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια για την εγκαθίδρυση και λειτουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος επιτήρησης της υγείας των εργοδοτουμένων, το οποίο θα επιτρέψει την καλύτερη εφαρμογή όλων εκείνων των απαραίτητων διαδικασιών και μεθόδων που απαιτούνται για την προστασία της υγείας των εργοδοτουμένων. Η υιοθέτηση καλών μεθόδων πρακτικής που προάγουν την υγεία στον εργασιακό χώρο, μπορούν, παράλληλα, να βοηθήσουν σημαντικά αφού αποτελούν μέτρα πρόληψης των εργασιακών κινδύνων και ελαχιστοποίησης των συνεπειών τους. Προσβλέπουν, ακόμα, στην περαιτέρω βελτίωση της υγείας και της ποιότητας της εργασιακής ζωής, ξεφεύγοντας από τις συνήθεις δραστηριότητες πρόληψης στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία.
Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Προαγωγή της Υγείας στον Εργασιακό Χώρο (ENWNP), ιδρύθηκε το 1996, μετά από πρωτοβουλία του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου για την Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία της Γερμανίας (BAuA). Οι δραστηριότητες του ρυθμίζονται και συντονίζονται από τη Γραμματεία του Δικτύου που εδρεύει στο Βέλγιο. Στο Δίκτυο συμμετέχουν ως μέλη, Δημόσια και Ιδιωτικά Ινστιτούτα, Οργανισμοί, στον τομέα της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας και στον τομέα της Δημόσιας Υγείας, των Κρατών Μελών, των υπό ένταξη Κρατών μελών, καθώς και των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Ζώνης. Οι φορείς αυτοί ορίζονται από τα αρμόδια Υπουργεία των Κρατών Μελών, ως Εθνικοί Εστιακοί Πόλοι, για τις δραστηριότητες του Δικτύου. Τα Κράτη αυτά μοιράζονται ένα κοινό όραμα «Υγιείς Εργαζόμενοι σε Υγιείς Επιχειρήσεις». Το ENWHP ανέπτυξε ενιαία ποιοτικά κριτήρια μέσα από έναν συνεχή διάλογο και διαδίδει μοντέλα καλής πρακτικής ώστε να ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους στην σημασία της υγείας στην εργασία. Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ορίστηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ως Εθνικός Εστιακός Πόλος.
Ανάμεσα στις δραστηριότητες του Διαδικτύου, περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων, η ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προαγωγή της υγείας στον εργασιακό χώρο, ο εντοπισμός και η διάδοση καλών μεθόδων πρακτικής, η έκδοση διαφόρων οδηγιών και εργαλείων για την εφαρμογή τους, καθώς επίσης και η ανάπτυξη Εθνικών Δικτύων Πληροφόρησης στα Κράτη Μέλη με την εμπλοκή των Κοινωνικών τους Εταίρων. Τα πιο πάνω επιτυγχάνονται μέσα από πρωτοβουλίες και προγράμματα που διοργανώνουν οι Εστιακοί Πόλοι των Κρατών Μελών που συμμετέχουν στις δραστηριότητες του Διαδικτύου.
Τέλος, η μακροπρόθεσμη εφαρμογή του νέου αυτού θεσμού στην Κύπρο, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους που έχει θέσει το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας. Η συμμετοχή του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας στα διάφορα προγράμματα του Διαδικτύου αναμένεται να βοηθήσει σημαντικά, τη συλλογή όλων των απαραίτητων πληροφοριών και οδηγιών γύρω από την εφαρμογή του θεσμού αυτού, την απόκτηση εμπειριών αλλά και τη δημιουργία Εθνικού Δικτύου Πληροφόρησης στον τομέα της προαγωγής της υγείας στον εργασιακό χώρο, ως του αρμόδιου φορέα για τη διάδοση όλων των απαιτούμενων πληροφοριών και οδηγιών προς τους εμπλεκόμενους φορείς.
Περισσότερες πληροφορίες για τις εκστρατείες, ενημερωτικό υλικό αλλά και για άλλα θέματα που σχετίζονται με την προαγωγή της υγείας στους χώρους εργασίας μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του ENWNP (http://www.enwhp.org/). Οι δραστηριότητες του Δικτύου περιγράφονται εν συντομία σε σχετικό φυλλάδιο.
| |