Η πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών κατοχυρώνεται κυρίως με την εφαρμογή κατάλληλης νομοθεσίας αλλά και με την προώθηση της πρόληψης και την καλλιέργεια νοοτροπίας ασφάλειας και υγείας.
Η Στρατηγική της Κύπρου για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία για τις περιόδους 2007 - 2012 και 2013 – 2020 καθορίζει τις κατευθύνσεις και τις προτεραιότητες που τίθενται για την προώθηση της πρόληψης και την καλλιέργεια νοοτροπίας ασφάλειας και υγείας. Ένας από του κύριους άξονες της Στρατηγικής αυτής είναι η «Ενσωμάτωση των θεμάτων Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία στον τομέα της Εκπαίδευσης. Με την ένταξη των θεμάτων ασφάλειας και υγείας στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου αναμένεται ότι οι μαθητές θα αποκτήσουν κατάλληλες γνώσεις και θα υιοθετήσουν κουλτούρα ασφάλειας και υγείας στην εργασία και στην καθημερινή τους ζωή. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να διεκδικούν και να κατοχυρώνουν την ασφάλεια και υγεία τους, κάτι που θα αποφέρει όφελος στην κοινωνία και στην οικονομία, λόγω της αναμενόμενης μείωσης των εργατικών ατυχημάτων, των επικίνδυνων συμβάντων και των επαγγελματικών ασθενειών.
Στην Κύπρο οι πρώτες ενέργειες για ένταξη των θεμάτων ασφάλειας και υγείας στον τομέα της εκπαίδευσης ξεκίνησαν το 2004, όταν το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ανέθεσε σε οίκο Συμβούλων τη μελέτη για την ένταξή των θεμάτων αυτών στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Το 2005 ολοκληρώθηκε η μελέτη με εισήγηση για ένταξη των θεμάτων ασφάλειας και υγείας σε όλες τις βαθμίδες του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος, που περιλαμβάνει την Προδημοτική, τη Δημοτική, τη Γυμνασιακή, τη Λυκειακή και την Τεχνική Εκπαίδευση μέσω της Διαθεματικής Προσέγγισης, δηλαδή της συμπερίληψης των θεμάτων ασφάλειας και υγείας στα διάφορα μαθήματα του Αναλυτικού Εκπαιδευτικού Προγράμματος, με τρόπο που να μην επηρεάζεται η δομή του.
Στις 22/6/2006, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την ένταξη των θεμάτων Ασφάλειας και Υγείας από την ακαδημαϊκή χρονιά 2006 – 2007, μέσω της Διαθεματικής Προσέγγισης. Στο πλαίσιο αυτό, την περίοδο 2006 – 2009, σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, μια σειρά από δράσεις όπως Εκπαίδευση Εκπαιδευτών, οι οποίοι θα συνέβαλαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου και υλοποίηση σεμιναρίων για εκπαιδευτικούς Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης σε Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα.
Από την ακαδημαϊκή χρονιά 2010-2011, στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, και συγκεκριμένα στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών Αγωγής Υγείας, έχει ενταχθεί και διδάσκεται ενότητα με θέμα «Ασφάλεια», στην οποία δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον εντοπισμό και την εκτίμηση των κινδύνων στο περιβάλλον του μαθητή.
Η επιτυχής διδασκαλία θεμάτων ασφάλειας και υγείας στην εκπαίδευση προϋποθέτει ενέργειες και συνεργασία μεταξύ διαφόρων φορέων. Προς το σκοπό αυτό έχει υλοποιηθεί σειρά δράσεων μεταξύ των οποίων:
- Διοργάνωση μονοήμερων σεμιναρίων επιμόρφωσης των καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης που διδάσκουν το μάθημα Αγωγής Υγείας, των καθηγητών Τεχνολογίας και Σχεδιασμού και των καθηγητών Χημείας σε όλες τις επαρχίες από το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας και το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας.
- Ετοιμασία από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και ανάρτηση τον Νοέμβριο του 2014 στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας φυλλαδίου με τίτλο: «Οδηγός Διαχείρισης των θεμάτων Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία».
- Αποστολή στα σχολεία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης ψηφιακών δίσκων με τον ήρωα «NAPO» για χρήση από τους εκπαιδευτικούς. Ο NAPO ενσαρκώνει έναν οποιονδήποτε εργαζόμενο που θα μπορούσε να απασχολείται σε οποιονδήποτε κλάδο ή τομέα και οι ταινίες του, οι οποίες δεν έχουν διαλόγους, παρουσιάζουν σημαντικά θέματα που άπτονται της ασφάλειας και υγείας στον χώρο εργασίας με εύθυμο τρόπο που εύκολα μένει στη μνήμη.
- Δημιουργία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία του ειδικού προγράμματος «NAPO για δασκάλους», το οποίο θέτει στη διάθεση των δασκάλων Δημοτικής Εκπαίδευσης έξι επιγραμμικών εκπαιδευτικών βοηθημάτων τα οποία στοχεύουν σε παιδιά ηλικίας μεταξύ 7 και 11 ετών. Τα εκπαιδευτικά αυτά βοηθήματα, το οποία είναι διαθέσιμα στην ελληνική γλώσσα και προσφέρουν ενδεικτικά σχέδια μαθήματος για την εκπαίδευση των παιδιών στην σημασία της ασφάλειας και υγείας, στάλθηκαν τον Οκτώβριο του 2013 στο Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας.
- Συνεργασία με σχολεία δημοτικής εκπαίδευσης για προώθηση της διαφώτισης των μαθητών. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιούνται επισκέψεις με τη συνοδεία του NAPO και γίνεται προσπάθεια εξοικείωσης των μαθητών με τις βασικές έννοιες της ασφάλειας και κυρίως με τη διαδικασία Εκτίμησης των Κινδύνων.
- Συνεργασία με σχολεία της Μέσης Γενικής και Τεχνικής εκπαίδευσης για διαλέξεις είτε στο προσωπικό τους είτε στους μαθητές για εξειδικευμένα θέματα ασφάλειας και υγείας.
- Προκήρυξη των Διαγωνισμών Αφίσας και Σχολικών Παραδειγμάτων Καλής Πρακτικής σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας.
Ο Διαγωνισμός Αφίσας προκηρύσσεται από το 2003 μεταξύ των μαθητών των δημόσιων και ιδιωτικών Γυμνασίων, Λυκείων και Τεχνικών Σχολών. Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας αθλοθετεί τον Διαγωνισμό με χρηματικά έπαθλα αξίας €300, €200 και €100 για το πρώτο, δεύτερο και τρίτο βραβείο αντίστοιχα.
Ο Διαγωνισμός Σχολικών Παραδειγμάτων Καλής Πρακτικής προκηρύσσεται από το 2009 και δικαίωμα συμμετοχής έχουν τα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης (Προδημοτική / Δημοτική, Γυμνασιακή και Λυκειακή / Τεχνική). Σκοπός του είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών και των εκπαιδευτικών για τα θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία, η προώθηση των θεμάτων ασφάλειας και υγείας στο άμεσο σχολικό περιβάλλον και ο καθορισμός δράσεων ώστε να προωθείται η εκτίμηση και η σωστή διαχείριση των κινδύνων που εντοπίζονται. Ο Διαγωνισμός αυτός θεσμοθετήθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (Αρ. Αποφ. 63.892 και ημερ. 22.6.2006), στο πλαίσιο της Ένταξης των Θεμάτων Ασφάλειας και Υγείας στο Εκπαιδευτικό Σύστημα. Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας αθλοθετεί τον Διαγωνισμό με τιμητικά διπλώματα και χρηματικά βραβεία αξίας €400 το κάθε ένα, στις τρεις καλύτερες συμμετοχές που υποβάλλονται.
Η απονομή των βραβείων και των δύο Διαγωνισμών γίνεται σε Τελετή κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία τον Οκτώβριο κάθε έτους.