1. Συμβούλιο της Ευρώπης
Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, το οποίο ιδρύθηκε μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, με σκοπό τη στενότερη συνεργασία μεταξύ των μελών του για τη διαφύλαξη και ανάπτυξη ιδεωδών και αρχών που αποτελούν κοινό κτήμα τους και για τη διαφύλαξη της οικονομικής και κοινωνικής προόδου.
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει κυρώσει όλες τις σημαντικές Συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης. Όσο αφορά τις βασικές ελευθερίες και δικαιώματα η Κύπρος έχει κυρώσει τις ακόλουθες Συμβάσεις:
- τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του 1961, ο οποίος συμπληρώνει την προστασία αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων που παρέχει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, κατοχυρώνοντας βασικά κοινωνικά δικαιώματα,
- το Τροποποιητικό Πρωτόκολλο στο Χάρτη του 1991 με το οποίο βελτιώθηκε ο μηχανισμός εποπτείας του Χάρτη,
- το Πρόσθετο Πρωτόκολλο του 1995 που προβλέπει για Σύστημα Συλλογικών Παραπόνων, και
- τον Αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του 1996, ο οποίος αναθεώρησε και συμπλήρωσε με την προσθήκη νέων βασικών άρθρων την ουσιαστική προστασία που παρέχει ο Χάρτης του 1961.
Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης, με τις τροποποιήσεις του, περιέχει μια σειρά από άρθρα που αναφέρονται στα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες που τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης οφείλουν να προωθούν και να αναπτύσσουν ώστε να υπάρχει βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και της ευημερίας των πολιτών.
Ο Αναθεωρημένος Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης κυρώθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία με τον περί του Αναθεωρημένου Κοινωνικού Χάρτη του 1996 (Κυρωτικός) Νόμο του 2000 (Ν. 27(ΙΙΙ)/2000).
Το πλήρες κείμενο του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη στην αγγλική ευρίσκεται στην επίσημη ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
Ανάμεσα στα άρθρα του πιο πάνω Χάρτη, το
άρθρο 3 αναφέρεται στο
δικαίωμα σε ασφαλείς και υγιεινές συνθήκες εργασίας. Το αυτούσιο κείμενο του άρθρου 3 είναι το ακόλουθο:
Άρθρο 3 - Δικαίωμα για ασφαλείς και υγιεινές συνθήκες εργασίας
Για εξασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης του δικαιώματος για ασφαλείς και υγιεινές συνθήκες εργασίας, τα Μέρη, σε συνεργασία με τις εργοδοτικές και εργατικές οργανώσεις αναλαμβάνουν την υποχρέωση:
- να σχεδιάζουν, εφαρμόζουν και περιοδικά επανεξετάζουν μια συνεκτική πολιτική για την επαγγελματική ασφάλεια και υγεία και το εργασιακό περιβάλλον. Πρωταρχικός στόχος αυτής της πολιτικής είναι η βελτίωση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας και η πρόληψη ατυχημάτων και προσβολών της υγείας που συνδέονται με την εργασία ή συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εργασίας, ελαχιστοποιώντας κυρίως τις αιτίες κινδύνου που ενυπάρχουν στο περιβάλλον εργασίας∙
- να εκδίδουν κανονισμούς ασφάλειας και υγείας∙
- να καθορίζουν μέτρα ελέγχου της εφαρμογής των κανονισμών αυτών∙
- να προωθούν τη σταδιακή ανάπτυξη επαγγελματικών υπηρεσιών υγείας για όλους τους εργαζόμενους με αρμοδιότητες κατ΄ εξοχήν προληπτικές και συμβουλευτικές.
Σημ. Η Κύπρος δεν έχει κυρώσει την παράγραφο 4 του άρθρου 3.
2. Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ)
Η ΔΟΕ ιδρύθηκε το 1919 και είναι η εξειδικευμένη οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών που έχει ως στόχο την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων και εργατικών δικαιωμάτων. Η ΔΟΕ καθορίζει εργατικά επίπεδα και δικαιώματα μέσω Συμβάσεων τις οποίες καλούνται οι χώρες μέλη να κυρώσουν. Η κύρωση Συμβάσεων της ΔΟΕ δημιουργεί νομική υποχρέωση στο κάθε κράτος να τηρήσει τις συγκεκριμένες πρόνοιες που αναφέρονται σε αυτές. Πέραν των Συμβάσεων και των Πρωτοκόλλων που συμπληρώνουν ορισμένες Συμβάσεις, πολλές φορές η ΔΟΕ εκδίδει Συστάσεις οι οποίες αφορούν την εφαρμογή συγκεκριμένων Συμβάσεων. Οι Συστάσεις δεν είναι νομικά δεσμευτικές, αλλά απλούστατα δίδουν κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο ρύθμισης και εφαρμογής συγκεκριμένων θεμάτων.
H Κύπρος, πέραν των Θεμελιωδών Συμβάσεων της ΔΟΕ που διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις οποίες και έχει κυρώσει, έχει κυρώσει και σημαντικό αριθμό άλλων Συμβάσεων.
Μερικές από τις Συμβάσεις που έχει κυρώσει η Κύπρος και οι οποίες εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας είναι οι ακόλουθες: