Το Σύστημα Εργασιακών Σχέσεων στην Κύπρο βασίζεται στις δημοκρατικές αρχές της ελευθερίας του λόγου και της τριμερούς συνεργασίας. Με τον όρο "τριμερή συνεργασία", εννοείται η συνεργασία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, δηλαδή της κυβέρνησης και των οργανώσεων των εργοδοτών και των εργοδοτουμένων. Περαιτέρω, το φιλελεύθερο, εθελοντικό μοντέλο των εργασιακών σχέσεων σημαίνει ότι στο μεγαλύτερο μέρος τους, οι όροι εργοδότησης των εργοδοτουμένων καθορίζονται ελεύθερα, με συλλογικές διαπραγματεύσεις, μεταξύ των δύο μερών (εργοδοτών και εργοδοτουμένων), με τη συνομολόγηση συλλογικών συμβάσεων. Σημειώνεται ότι για την προστασία ευάλωτων τάξεων εργοδοτουμένων, (με έμφαση στους συνδικαλιστικά ανοργάνωτους), κυρίως λόγω της διαπραγματευτικής τους αδυναμίας, καθορίζονται νομοθετικά κατώτατα επίπεδα στους όρους και συνθήκες εργοδότησης τους. Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.

Παρόλο που το σύστημα στηρίζεται, σε μεγάλο βαθμό, στον καθορισμό των όρων εργοδότησης μέσω της συνομολόγησης συλλογικών συμβάσεων, είτε αυτές είναι σε κλαδικό ή επιχειρησιακό επίπεδο, η ανάγκη εναρμόνισης της Κύπρου με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, στον τομέα της Εργατικής Νομοθεσίας, οδήγησε στην διά Νόμου ρύθμιση σημαντικών όρων εργοδότησης. Το γεγονός αυτό δεν έχει μειώσει τη σημασία των συλλογικών συμβάσεων, οι οποίες παραμένουν ο σημαντικότερος τρόπος καθορισμού των όρων εργοδότησης στην Κύπρο, αλλά απλούστατα έχει συμπληρώσει κενά στη ρύθμιση των κατωτάτων επιπέδων όρων εργοδότησης των συνδικαλιστικά ανοργάνωτων, αλλά και όσων εργάζονται σε επιχειρήσεις που δεν έχουν συλλογικές συμβάσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι, δεν επιτρέπεται όροι συλλογικών συμβάσεων ή και προσωπικών συμβολαίων εργοδότησης να είναι δυσμενέστεροι των όσων προβλέπονται από την εργατική νομοθεσία, αφού οι πρόνοιες των σχετικών νόμων πάντα υπερισχύουν. Για περισσότερες πληροφορίες για την Εργατική Νομοθεσία πατήστε εδώ.

Οι συλλογικές συμβάσεις δεν είναι έγγραφα με νομική ισχύ και ως εκ τούτου η παραβίαση τους δεν διευθετείται μέσω του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών (ΔΕΔ), αλλά με βάση τις πρόνοιες που καθορίζονται στον Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων. Σημειώνεται βέβαια ότι κατά την εξέταση υποθέσεων από το ΔΕΔ, οι πρόνοιες της συλλογικής σύμβασης που ισχύει στον εργοδότη, αλλά και οποιαδήποτε πρακτική σε σχέση με τους όρους και συνθήκες απασχόλησης που εφάρμοζε ο εργοδότης, λαμβάνονται υπόψη από το Δικαστήριο, ιδιαίτερα για σκοπούς καθορισμού του ύψους της αποζημίωσης σε περιπτώσεις παράνομης απόλυσης.

Όπως αναφέρεται πιο πάνω, η επίλυση εργατικών διαφορών ρυθμίζεται μέσω των προνοιών του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων, μίας εθελοντικής συμφωνίας, που παραμένει μέχρι σήμερα η καρδιά του ελεύθερου συστήματος εργασιακών σχέσεων της Κύπρου. Τόσο οι συνδικαλιστικές, όσο και οι εργοδοτικές οργανώσεις, έχουν επιδείξει υψηλό επίπεδο δημόσιας ευθύνης και υπευθυνότητας για την τήρηση των προνοιών του Κώδικα, με ελάχιστες εξαιρέσεις και είναι η στάση αυτή που έχει βοηθήσει στην επιτυχή λειτουργία του συστήματος και στην διατήρηση της εργατικής ειρήνης. Επίσης, η ύπαρξη δομών και σωμάτων τριμερούς συνεργασίας, μέσω των οποίων οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους και να υποστηρίξουν τις θέσεις τους, έχει βοηθήσει σημαντικά στην εμπέδωση ενός κλίματος συνεργασίας μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η προώθηση του δημόσιου συμφέροντος και η υγιής ανάπτυξη της Κυπριακής οικονομίας. Για περισσότερες πληροφορίες για τον Κοινωνικό Διάλογο στην Κύπρο, παρακαλώ πατήστε εδώ.