Τι είναι οι βιολογικοί παράγοντες;
Οι βιολογικοί παράγοντες είναι είτε ζωντανοί οργανισμοί είτε ουσίες, οι οποίες παράγονται από αυτούς, που προκαλούν ασθένειες ή βλάπτουν ανθρώπους, ζώα και φυτά ή προκαλούν βλάβες σε κάποιο υλικό. Στους βιολογικούς παράγοντες περιλαμβάνονται τα βακτηρίδια, οι ιοί, οι μύκητες (ζυμομύκητες και ευρωτομύκητες) και τα παράσιτα.
Πού βρίσκονται οι βιολογικοί παράγοντες;
Οι βιολογικοί παράγοντες βρίσκονται σε μορφή σταγόνων υγρού, αερολύματος ή ξηράς σκόνης.
Οι παράγοντες αυτοί απαντώνται σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με τις οργανικές ύλες, όπως το έδαφος, τα απόβλητα, τα τρόφιμα, τα σωματικά υγρά και τα μικροβιολογικά δείγματα.
Κατ’ επέκταση οι βιολογικοί παράγοντες συναντώνται σε πληθώρα επαγγελματικών δραστηριοτήτων όπως είναι η βιομηχανία τροφίμων και ποτών, η φαρμακοβιομηχανία, οι υγειονομικές και κτηνιατρικές υπηρεσίες, τα μικροβιολογικά και κυτταρολογικά εργαστήρια, ο οικοδομικός και κατασκευαστικός τομέας, η βιομηχανία κατεργασίας μετάλλου, η ξυλουργική βιομηχανία, οι γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες, η δασοκομία και η φυτοκομία. Επίσης συναντούνται σε εργασιακούς χώρους με συστήματα κλιματισμού και μεγάλη υγρασία όπως είναι τα κλωστοϋφαντουργεία, τα τυπογραφεία και τα εργαστήρια παραγωγής χαρτιού.
Πώς οι βιολογικοί παράγοντες εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό;
Οι βιολογικοί παράγοντες μπορεί να εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό με την εισπνοή σκόνης ή αερολυμάτων που περιέχουν τους παράγοντες αυτούς. Επίσης μπορεί να εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω τραυματισμένου δέρματος από την άμεση επαφή, με μολυσμένα ζώα ή ζωικά προϊόντα (κρέας, μη επεξεργασμένο γάλα, δέρματα, έντερα, αίμα κλπ.), ή σπανιότερα μέσω της επαφής με φυτικά προϊόντα μολυσμένα από περιττώματα νοσούντων ζώων που περιέχουν τους παράγοντες αυτούς.
Τι μπορεί να προκαλέσουν οι βιολογικοί παράγοντες;
Επειδή οι βιολογικοί παράγοντες σπάνια είναι ορατοί από το ανθρώπινο μάτι, δε δίδεται πάντοτε η δέουσα προσοχή στους κινδύνους που εγκυμονούν. Για το λόγο αυτό πολλές φορές οι εργαζόμενοι αφήνονται εκτεθειμένοι εν αγνοία τους σε πραγματικούς κινδύνους.
Η έκθεση σε βιολογικούς παράγοντες μπορεί να προκαλέσει ερεθιστικές και αλλεργικές παθολογικές εκδηλώσεις του δέρματος και του αναπνευστικού συστήματος αλλά και λοιμώδη επαγγελματικά νοσήματα όπως είναι η φυματίωση, η ιογενής ηπατίτιδα, οι δερματομηκυτιάσεις, η βρουκέλλωση, ο άνθρακας, η λεπτοπείρωση, ο τέτανος, η αγκυλοστομίαση κ.α. Επίσης ορισμένοι βιολογικοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο ή εμβρυϊκές βλάβες.
Η χρήση βιολογικών παραγόντων στους χώρους εργασίας καλύπτεται από τους
περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Βιολογικοί Παράγοντες) Κανονισμούς του 2001 (Κ.Δ.Π. 144/2001). Η Νομοθεσία αυτή περιέχει όλες τις διατάξεις της
Οδηγίας 2000/54/ΕK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Σεπτεμβρίου 2000 για την προστασία των εργαζομένων από κινδύνους που διατρέχουν λόγω έκθεσής τους σε βιολογικούς παράγοντες κατά την εργασία.
Συγκεκριμένα για το βακτηρίδιο της
Λεγιονέλλα το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας έκδωσε αναθεωρημένο
οδηγό για να βοηθήσει τους εργοδότες να κατανοήσουν τους κινδύνους υγείας που συνδέονται με το βακτηρίδιο αυτό. Στον αναθεωρημένο οδηγό έχουν συμπεριληφθεί συνιστώμενες συχνότητες δειγματοληψίας και συνιστώμενα όρια για ενέργειες μετά τη δειγματοληψία λεγιονέλλας, σύμφωνα με πρακτικές που ακολουθούνται από τα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.