Τα ραδιενεργά απόβλητα στην Κύπρο προέρχονται κυρίως από δραστηριότητες στον τομέα της ιατρικής, της βιομηχανίας και της έρευνας.

Δεν υπάρχουν στην Κύπρο πυρηνικές εγκαταστάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην παραγωγή αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων, δηλαδή πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, ερευνητικοί αντιδραστήρες, ορυχεία ουρανίου ή θορίου κ.λπ. ή εγκαταστάσεις επεξεργασίας ραδιενεργών αποβλήτων ή πυρηνικών καυσίμων.

Η υφιστάμενη νομοθεσία για ακτινοπροστασία και πυρηνική ασφάλεια εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, και στις περιπτώσεις στις οποίες υπάρχει έκθεση ή πιθανή έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία ή συμβαίνει ραδιενεργός μίανση από την παραγωγή, επεξεργασία, χειρισμό, κατοχή, χρησιμοποίηση, αποθήκευση, μεταφορά, απόρριψη κ.λπ. ραδιενεργών αποβλήτων.

Η νομοθεσία στην Κύπρο για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων είναι εναρμονισμένη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τα πρότυπα του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας.

Στις 4.4.2014 δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας (Κ.Δ.Π. 178/2014, αρ. 4770 της 4.4.2014) οι περί Προστασίας απο Ιονίζουσες Ακτινοβολίες και Πυρηνικής Ασφάλειας (Υπεύθυνη και Ασφαλής Διαχείριση Αναλωμένων Καυσίμων και Ραδιενεργών Αποβλήτων) Κανονισμοί του 2014, οι οποίοι μεταφέρουν στο Κυπριακό Δίκαιο την Οδηγία 2011/70/ΕΥΡΑΤΟΜ, που θεσπίζει κοινοτικό πλαίσιο για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων.

Οι πιο πάνω Κανονισμοί εφαρμόζονται σε όλα τα στάδια της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων, από την παραγωγή έως τη διάθεσή τους, όταν τα ραδιενεργά απόβλητα προκύπτουν από μη στρατιωτικές δραστηριότητες.

Σκοπός των Κανονισμών αυτών είναι:

• η διασφάλιση της υπεύθυνης και ασφαλούς διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων, προκειμένου να μην επιβάλλονται περιττά βάρη στις μελλοντικές γενεές,
• η επίτευξη υψηλού επιπέδου ασφαλείας όσον αφορά τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, για την προστασία των εργαζομένων και του πληθυσμού έναντι κινδύνων που προκύπτουν από ιονίζουσα ακτινοβολία, και
• η εξασφάλιση της απαραίτητης ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού όσον αφορά τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, λαμβανομένων δεόντως υπόψη των θεμάτων που αφορούν τις πληροφορίες ασφαλείας για τη φύλαξη των υλικών αυτών και την πνευματική ιδιοκτησία.

Επιπλέον, οι Κανονισμοί σχετικά με την Υπεύθυνη και Ασφαλή Διαχείριση των Αναλωμένων Καυσίμων και Ραδιενεργών Αποβλήτων του 2014 απαιτούν όπως η Κύπρος θεσπίσει εθνικό πλαίσιο για τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων και να εφαρμόζει εθνική πολιτική και στρατηγική στον τομέα αυτό.

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι συμβαλλόμενο μέρος στην Κοινή Σύμβαση (Joint Convention) για την Ασφάλεια Διαχείρισης Αναλωμένου Καυσίμου και την Ασφάλεια Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων, η οποία συνήφθη υπό την αιγίδα του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας και τέθηκε σε ισχύ την 18^η Ιουνίου 2001 και κυρώθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία με τον περί της Κοινής Σύμβασης για την Ασφάλεια της Διαχείρισης Αναλωμένων Πυρηνικών Καυσίμων και για την Ασφάλεια της Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων (Κυρωτικό) Νόμο του 2009. Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας είναι το σημείο επαφής για την Κοινή Συμβάση και έχει εκπροσωπήσει την Κύπρο σε όλες τις σχετικές συναντήσεις ανασκόπησης.

Για την επιτήρηση και τον έλεγχο των ενδοκοινοτικών ή εξωκοινοτικών αποστολών ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένου πυρηνικού καυσίμου όπου η Δημοκρατία είναι το κράτος προέλευσης ή προορισμού ή διαμετακόμισης, εφαρμόζονται οι περί Προστασίας από Ιονίζουσες Ακτινοβολίες και Πυρηνικής Ασφάλειας (Επιτήρηση και Έλεγχος των Αποστολών Ραδιενεργών Αποβλήτων και Αναλωμένου Πυρηνικού Καυσίμου) Κανονισμοί του 2009 (Κ.Δ.Π. 86/2009). Για τις αποστολές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των Κανονισμών αυτών, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται τα τυποποιημένα έγγραφα που έχουν δημοσιευθεί με Γνωστοποίηση της Υπουργού Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 30.4.2009 (Κ.Δ.Π. 183/2009). Σχετική πληροφορηση κι εδώ.

Σχετική πληροφόρηση για τις αποστολές και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένου καυσίμου από την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.