Ακτινοπροστασία

• Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας εφαρμόζει νομοθεσία για την ασφάλεια και υγεία προσώπων στην εργασία, η οποία καλύπτει και τους κινδύνους που πιθανόν να προκύψουν από την έκθεση σε μη-ιονίζουσες ακτινοβολίες, περιλαμβανομένων των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, με σκοπό τη διασφάλιση επαρκούς επιπέδου προστασίας για τους εργαζόμενους και άλλα πρόσωπα στο εργασιακό περιβάλλον.
• Η οδηγία 2013/35/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 που αφορά τη θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων υγείας και ασφάλειας για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία και καταργεί την οδηγία 2004/40/ΕK μεταφέρθηκε στο Κυπριακό Δίκαιο με τους περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Ηλεκτρομαγνητικά Πεδία) Κανονισμούς του 2016 (Κ.Δ.Π. 288/2016), οι οποίοι δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, Παράρτημα Τρίτο, Μέρος I, αρ. 4969 ημερ. 14/10/2016.

Μη-δεσμευτικοί πρακτικοί οδηγοί για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις

• Με βάση το Άρθρο 14 της οδηγίας 2013/35/ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον Νοέμβριο 2015 μη-δεσμευτικούς πρακτικούς οδηγούς για σκοπούς διευκόλυνσης εφαρμογής της νομοθεσίας που αφορά στην προστασία των εργαζομένων από κινδύνους έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία.

• Ερωτήσεις και Απαντήσεις σχετικά με τις κατευθυντήριες οδηγίες της ICNIRP: Guidelines for limiting exposure to electromagnetic fields (100 kHz to 300 GHz). Διαφορές μεταξύ των κατευθυντήριων οδηγιών του 2020 και των προηγούμενων οδηγιών του 1998.

• Απρίλιος 2020 Καμία βάση σε απόψεις που εκφράζονται για συσχέτιση των δικτύων και συσκευών 5G με τη νόσο COVID-19. Σχετική ανακοίνωση ICNIRP.

• 11.3.2020 Νέες κατευθυντήριες οδηγίες της Διεθνούς Επιτροπής για Προστασία από Μη-Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) σχετικά με την προστασία από ηλεκτρομαγνητικά πεδία 100 kHz - 300 GHz. Οι κυριότερες διαφορές των κατευθυντήριων οδηγιών του 2020 με αυτές του 1998 εδώ.

• Σημείωμα της Διεθνούς Επιτροπής για Προστασία από Μη-Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) σχετικά με πρόσφατες μελέτες καρκινογένεσης στα ζώα από μακροπρόθεσμη έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία σε ραδιοκυμματικές συχνότητες από κινητά τηλέφωνα. Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι μελέτες αυτές δεν παρέχουν αξιόπιστη βάση για την αναθεώρηση των υφιστάμενων κατευθυντήριων οδηγιών για την έκθεση σε ραδιοσυχνότητες.

• Έχει τεθεί από τις 11 Ιουλίου 2018 στη διάθεση του κοινού και κάθε ενδιαφερομένου για δημόσια διαβούλευση το προσχέδιο των νέων κατευθυντήριων οδηγιών της Διεθνούς Επιτροπής για Προστασία από Μη-Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) σχετικά με τον περιορισμό της έκθεσης σε ηλεκτρικά, μαγνητικά και ηλεκτρομαγνητικά πεδία (100 kHz έως 300 GHz). Προθεσμία υποβολής σχολίων η 9η Οκτωβρίου 2018. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο της Επιτροπής ICNIRP.

• Επικαιροποιημένη Γνωμοδότηση (Ιανουάριος 2015) της Επιστημονικής Επιτροπής για τους Ανακύπτοντες και τους Πρόσφατα Εντοπιζόμενους Κινδύνους για την Υγεία (Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks, SCENIΗR) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία (περίληψη της Γνωμοδότησης· η Γνωμοδότηση σε απλουστευμένη γλώσσα).
• Αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης που διεξήχθη στο διάστημα 4.2.2014 - 16.4.2014 επί της προκαταρκτικής Γνωμοδότησης της επιτροπής SCENIΗR αναφορικά με τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία.
• Όλες οι Γνωμοδοτήσεις των επιστημονικών επιτροπών SCENIΗR και CSTEE (Scientific Committee on Toxicity, Ecotoxicity and the Environment) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία είναι διαθέσιμες εδώ. Οι επιστημονικές αυτές γνωμοδοτήσεις δεν παρέχουν καμία επιστημονική αιτιολόγηση για την αναθεώρηση των ισχύοντων ορίων έκθεσης. Ωστόσο, αναγνωρίζεται ότι τα βασικά δεδομένα για την αξιολόγηση ορισμένων κινδύνων εξακολουθούν να είναι περιορισμένα, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη έκθεση σε χαμηλά επίπεδα ηλεκτρομαγνητικών πεδίων και γι’ αυτό το λόγο απαιτειται περαιτέρω επιστημονική έρευνα.

• Συγκριτική μελέτη του Ολλανδικού Υπουργείου Υγείας, Ευημερίας και Αθλητισμού σχετικά με πολιτικές που ακολουθούνται στην Ευρώπη και διεθνώς για προστασία του πληθυσμού και των εργαζομένων από κινδύνους έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία.
• Ερωτήσεις/Απαντήσεις σχετικά με πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία (επικαιροποιημένη έκδοση 2015), οι οποίες βασίζονται στην επικαιροποιημένη Γνωμοδότηση του Ιανουαρίου 2015 της επιτροπής SCENIΗR.
• Ερωτήσεις/Απαντήσεις σχετικά με πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία από αγωγούς μεταφοράς ηλεκτρισμού υψηλής τάσης, ρευματοφόρους αγωγούς και ηλεκτρικές συσκευές (ΕLF - ηλεκτρομαγνητικά πεδία εξαιρετικά χαμηλής συχνότητας), οι οποίες βασίζονται στη δημοσίευση "Non-Ionizing Radiation, Part 1: Static and Extremely Low-Frequency (ELF) Electric and Magnetic Fields" (2002) της Διεθνούς Οργάνωσης Έρευνας για τον Καρκίνο (International Agency on Cancer Research, IACR) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Άλλες σχετικές πληροφορίες στον ιστότοπο της Διεθνούς Επιτροπής για Προστασία από Μη-Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP).
• Ερωτήσεις/απαντήσεις σχετικά με πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε στατικά πεδία (π.χ. από εξοπλισμό μαγνητικής απεικόνισης (MRI), συστήματα τηλεόρασης κ.λπ.). Άλλες σχετικές πληροφορίες στον ιστότοπο της Διεθνούς Επιτροπής για Προστασία από Μη-Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP).
• Δήλωση (statement) της Διεθνούς Επιτροπής για Προστασία από Μη-Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) (2017) αναφορικά με συσκευές διάγνωσης που χρησιμοποιούν μη-ιονίζουσα ακτινοβολία (ΝIR).
• Δήλωση (statement) της Διεθνούς Επιτροπής για Προστασία από Μη-Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) (2012) αναφορικά με θέματα υγείας που σχετίζονται με την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από συσκευές τεχνολογίας Millimeter Wave Whole Body Imaging. Οι συσκευές αυτές βασίζουν τη λειτουργία τους στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και δεν πρέπει να συγχέονται με τους σαρωτές ιονίζουσας ακτινοβολίας (π.χ. σαρωτές ακτίνων Χ με οπισθοσκέδαση). Περισσότερες πληροφορίες για τους σαρωτές ιονίζουσας ακτινοβολίας σε σχετική Γνωμοδότηση της επιτροπής SCENIHR (2012) και σε έκθεση ομάδας εργασίας της Ομάδας των Ευρωπαϊκών Αρμοδίων Αρχών Ακτινοπροστασίας (HERCA) (2010). Επίσης, ερωτήσεις/απαντήσεις σχετικά με την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από σαρωτές ιονίζουσας ακτινοβολίας για σκοπούς ασφάλειας (security scanners) στα αεροδρόμια.
• Πληροφορίες σχετικά με πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από ασύρματα δίκτυα WI-FI/WLAN.
• Πληροφορίες σχετικά με πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τη χρήση κινητών τηλεφώνων.
• Πληροφορίες σχετικά με πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τους σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας.
• Πληροφορίες σχετικά με πιθανές επιπτώσεις στην υγεία από έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τη χρήση ασύρματων τηλεφώνων DECT (Digital Enhanced Cordless Telecommunications).
• Οι περιορισμοί και τα επίπεδα αναφοράς που καθορίζονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία (οδηγία και σύσταση) βασίζονται σε κατευθυντήριες γραμμές (guidelines) της Διεθνούς Επιτροπής για την Προστασία από τις Μη-Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP), η οποία αποτελεί ένα σώμα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων που αναγνωρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO):
  • Ενημερωτικό δελτίο του WHO αναφορικά με την έκθεση σε εξαιρετικά χαμηλής συχνότητας ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία (Ιούνιος 2007).
  • Ενημερωτικό δελτίο του WHO αναφορικά με τους σταθμούς βάσης και τις ασύρματες τεχνολογίες (Μάιος 2006).
  • Ενημερωτικό δελτίο του WHO αναφορικά με την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τη χρήση κινητών τηλεφώνων (Οκτώβριος 2014).
  • Ενημερωτικό δελτίο του WHO αναφορικά με την έκθεση σε στατικά ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία (Μάρτιος 2006).

Όρια έκθεσης για τους εργαζόμενους και το κοινό σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία

• Τα επίσημα όρια έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία που εφαρμόζονται στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι:
  • για προστασία προσώπων στην εργασία, οι οριακές τιμές έκθεσης (Exposure Limit Values, ELV) και τα επίπεδα δράσης (Action Levels, AL) που καθορίζονται στους περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Ηλεκτρομαγνητικά Πεδία) Κανονισμούς του 2016 (Κ.Δ.Π. 288/2016), οι οποίοι μεταφέρουν στο Κυπριακό Δίκαιο την Οδηγία 2013/35/ΕΕ, και
  • για προστασία του κοινού, οι βασικοί περιορισμοί (basic restrictions) και τα επίπεδα αναφοράς (reference levels) που καθορίζονται στη Σύσταση 1999/519/ΕΚ.

• Συνάντηση εργασίας με θέμα "Ηλεκτρομαγνητικά πεδία και επιπτώσεις στην υγεία: από την επιστήμη στη διαμόρφωση πολιτικής και την ενημέρωση του κοινού", Αθήνα, Ελλάδα, 27 Μαρτίου 2014.
• Η 8η διεθνής συνάντηση εργασίας της επιτροπής ICNIRP για τη μη-ιονίζουσα ακτινοβολία διεξήχθη στο Κέιπ Τάουν της Νοτίου Αφρικής στο διάστημα 9-11 Μαϊου 2016, σε συνδυασμό με τις εργασίες του 14ου συμποσίου της Διεθνούς Ένωσης Ακτινοπροστασίας (International Radiation Protection Association, IRPA). Σχετική παρουσίαση της ICNIRP σχετικά με τις υπό αναθεώρηση κατευθυντήριες γραμμές για υψίσυχνα πεδία (HF) εδώ.
• Το κοινό συνέδριο BIOEM 2016 των φορέων Bioelectromagnetics Society (BEMS) και European BioElectromagnetics Association (EBEA) διεξήχθη στο διάστημα 5-10 Ιουνίου 2016 στη Γάνδη του Βελγίου.